Hôm trước may mắn được uống cà phê với vị một tiến sĩ, vốn là nhà nghiên cứu tư tưởng và kinh tế vừa trở về sau mấy năm giảng dạy ở Hoa Kỳ, nơi sào huyệt của chủ nghĩa tư bản. Câu chuyện loanh quanh lại quay sang vấn đề lý giải cái nghèo ở xứ ta.
Người Việt và người Hoa vốn được thế giới đánh giá là có xu hướng kinh doanh cao. Mãi sau đổi mới cuối 1980 thì người Việt mới thực sự có một tầng lớp phất lên mãnh liệt cùng đời sống trung lưu cũng trở nên khấm khá. Như vậy, khó có thể nói là dân ta thiếu khả năng làm giàu. Thế mà khổ sở suốt hàng thế kỷ, cái nghèo kéo dài quá. Tại sao, tại ta, tại Tây hay tại Liên Xô?
Tiến sĩ không mặn mà lắm với chủ đề này nhưng cũng góp vui một câu trào lộng để khóa lại vấn đề.
Ông nhận xét: Cái thằng Anh (Anh quốc) nó xâm chiếm thuộc địa khắp địa cầu, và di sản nó để lại cho các thuộc địa bao giờ cũng là đầu tư thương mại phát triển buôn bán. Ấy nên thuộc địa thằng Anh bao giờ cũng rủng rỉnh bạc tiền, nở mày nở mặt. Trong khi đó, thằng thuộc địa của thằng Pháp tứ Á tới Phi cứ nghèo thảm hại, vì ngoài chuyện khai thác cạn tài nguyên thì nó chẳng phát triển thương mại gì cả. Di sản mà nó thích để lại nhất là triết học với các tư tưởng cách mạng, rồi thì dân chủ, rồi thì tự do, bình đẳng, bác ái...
Cả nhóm cười ồ. Hóa ra những giá trị đó nguy hiểm thật đấy, thế mà trước nay cứ tưởng nó có ích, không có nó thì mình chết không kịp ngáp. Ờ nhỉ. Nhìn thực tiễn thì thấy nó như vậy thật.
Có ý kiến khác là dân chủ mới đem đến sự tiến bộ, thịnh vượng chứ.
Ông tiến sĩ đưa ra các bằng chứng thực tiễn của các nước phát triển rồi kết luận:
Các nước giàu mạnh rồi thì mở rộng dân chủ. Chứ không phải dân chủ rồi thì tiến tới giàu mạnh. Cãi vã đánh nhau thì đến mùa quýt cũng không phát triển giàu mạnh được. Xem thằng Trung Quốc đấy, thằng Singapore đấy, nó phát triển như điên mà có mảy may đếm xỉa đến mấy tiêu chí của dân chủ đâu.
Hôm nay lại đọc được ý kiến của PGS văn học Corine Contini Flicker (Giảng viên ĐH AJax Marseille - Pháp) nhân cuộc thuyết trình về đề tài lịch sử kịch nói du nhập vào Việt Nam tối 10/3/2011 có nhận xét như sau:
"... Khi đặt chân lên miền đất mới,
Người Tây Ban Nha xây tu viện,
người Italia xây nhà thờ,
người Anh xây ngân hàng
và người Pháp xây nhà hát..."
Vỗ đùi đánh đét. Thủ phạm đây rồi. Xây ngân hàng không xây lại đi xây nhà hát. Thế thì lại càng rõ vì sao thuộc địa của Pháp nghèo rồi. Hỏng... hỏng thật, tiên sư anh thực dân Pháp!
NLT 12 - 3 - 2011
Nguyễn Lê Tâm
No comments:
Post a Comment